این روزها نمایشگاه جهانی اکسپو ۲۰۲۰ دبی در حال برگزاری است. شاید برایتان سوال باشد که اکسپو چیست؟ در چه زمان و چه کشورهایی برگزار میشود؟ اکسپو ۲۰۲۰ درست است یا ۲۰۲۱ و بسیاری سوالات این چنینی پیرامون موضوع برگزاری نمایشگاه جهانی اکسپو ۲۰۲۰. در این صفحه اطلاعات بسیاری در رابطه با نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۰ و همچنین پاویون ایران در اکسپو ۲۰۲۰ دبی برای شما گردآوری شده است. این صفحه به صورت منظم بهروزرسانی خواهد شد و شما در جریان آخرین اخبار نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۰ دبی قرار خواهید گرفت. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
اکسپو چیست؟
اکسپو را میتوان المپیک ملتها دانست. همانطور که بهترین ورزشکاران جهان هر چهار سال در المپیک دور هم جمع میشوند تا با شعار صلح و دوستی به رقابت حرفهای با هم بپردازند، در اکسپو نیز کشورها هر چند سال یک بار (بدون نظمی خاص، لااقل تا به الان) گرد هم میآیند تا بهترین داشتههای فرهنگی و تجاری خود را به جهانیان نمایش دهند.
اکسپو (Expo) مجموعه نمایشگاههایی است که هر چند سال یک بار در کشورهای مختلف جهان برگزار میشود. این نمایشگاهها مهمترین نمایشگاههای برگزار شده در جهان محسوب میشوند. این نمایشگاهها تحت نظر موسسهای به نام دفتر بینالمللی نمایشگاهها که در پاریس واقع است برگزار میشود.
معنی اکسپو، اولین اکسپو، فلسفه برگزاری اکسپو
ایدهی برگزاری این قبیل نمایشگاهها به سنت رایج بین فرانسویان برای برگزاری نمایشگاههای سالانه برمیگردد. در سال ۱۸۴۴ (برابر با سال ۱۲۲۳ خورشیدی) نمایشگاهی تحت عنوان نمایشگاه صنعتی فرانسه در پاریس برگزار شد که این نمایشگاه زمینهساز ادامهی این قبیل نمایشگاهها در سطح بینالمللی و تحت نام نمایشگاه جهانی بود. اولین دورهی این نمایشگاهها پس از انقلاب صنعتی با نام «نمایشگاه بزرگ» در هاید پارکلندن در سال ۱۸۵۱ برگزار شد.
Expo برگرفته از واژه Exposition است و به نمایشگاههای جهانی که میانههای سده نوزدهم میلادی بر پا گردیده گفته میشود. اکسپو رویدادی است که مانند المپیک در کشورهای گوناگون برگزار میشود. اهمیت این نمایشگاه و پیامدها و برآیندهای آن برای کشورهای جهان آن چنان ارزشمند است که امروزه اکسپوها سومین رویداد مهم دنیا پس از مسابقات جام جهانی فوتبال و بازیهای المپیک بوده و نام المپیک فرهنگ ملل را برای آن برگزیدهاند.
اکسپو پیشگاهی است برای نمایش گذشته، اکنون و آینده کشورها که در آن دستاوردهای اجتماعی، علمی، اقتصادی و پیشینه فرهنگی و دورنمای توسعه کشورها به نمایش گذاشته میشود. میزبانی نمایشگاه اکسپو برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیرساختی شهرهای میزبان و داد و ستدها و همکاریهای بینالمللی بسیار کارساز است. از این رو، همه کشورهای عضو BIE (دفتر نمایشگاههای بینالمللی) مایلند میزبانی این نمایشگاه را بر عهده بگیرند. تا کنون حدود ۶۰ اکسپو در ۲۴ شهر برگزار شده است. شرکت سهامی نمایشگاههای بینالمللی ایران ازسال ۱۳۸۱ به نمایندگی از ایران به عضویت BIE درآمده است و سازماندهی حضور در اکسپوها را برعهده دارد.
اکسپو ۲۰۲۰ یا اکسپو ۲۰۲۱؟
چه چیزی در سال ۲۰۲۰ بود سر جایش بود که اکسپو باشد!؟ همهگیری کرونا، همچون المپیک و سایر رویدادهای برنامهریزی شده برای سال ۲۰۲۰، دامان اکسپو ۲۰۲۰ را نیز گرفت. برگزاری اکسپو دبی که برای سال ۲۰۲۰ زمانبندی و برنامهریزی شده بود، به دلیل شیوع ویروس کرونا و بحران جهانی مقابله با پاندمی، همچون المپیک به تعویق افتاد و از این روست که اکسپو ۲۰۲۰ در سال ۲۰۲۱ برگزار میشود. البته کماکان با نام اکسپو ۲۰۲۰.
پس در یک کلام چیزی به نام اکسپو ۲۰۲۱ وجود ندارد و تنها به دلیل همهگیری کرونا، اکسپو ۲۰۲۰ با یک سال تاخیر برگزار میشود. مانند اتفاقی که برای المپیک ۲۰۲۰ افتاد.
پاویون ایران در اکسپو ۲۰۲۰ دبی
حضور ایران در اکسپو ۲۰۲۰ دبی به صورت پاویون مستقل و ساخت سالن (Self Built Pavilion) است. این در حالی است که در طول دورههای مشارکت ایران در اکسپوها، این برای دومین بار است که ایران به صورت مستقل و به شکل پاویون در نمایشگاه جهانی شرکت میکند. در دورههای گذشته و تا سال ۲۰۰۰ ایران در پاویونهای مشترک حضور مییافت. در اکسپوهای سال ۲۰۰۵ و ۲۰۱۰ ایران از سالنهای ساخته شده توسط برگزارکننده استفاده کرده بود و از سال ۲۰۱۵ با دریافت زمین، نسبت به ساخت پاویون با تم ویژه مرتبط با موضوع اکسپو اقدام نمود. برای اطلاعات و جزییات بیشتر در رابطه با پایون ایران در اکسپو ۲۰۲۰، صفحه پاویون ایران در اکسپو ۲۰۲۰ دبی را مشاهده کنید.
اکسپو هر چند یک رویداد با محوریت گردشگری است اما این فرصت را برای کشورها ایجاد میکند که برند جهانی خود را احیا و تقویت کنند. ایران میتواند از این فرصت طلایی استفاده کرده و برند آسیب دیدهی «ساخت ایران» را ترمیم نماید. برندهای ایرانی در سطح جهان به ارزان فروشی شناخته میشوند. در اکسپو ۲۰۲۰ میتوان این تصویر را اصلاح کرد و رشد شرکتهای ایرانی را به نمایش گذاشت.
استفاده از فرصت اکسپو ۲۰۲۰ برای برندسازی میتواند مبادلات تجاری در سالهای آینده را برای تولیدکنندگان و بازرگانان ایرانی تسهیل کند. برگزاری نشستهای تجاری میان مدیران کسب و کارها و همچنین برپایی همایشهایی در محیط اکسپو ۲۰۲۰ یا در هتلها و سالنهای سطح شهر دبی، فرصتی برای مذاکره مستقیم با بازرگانان سایر کشورها است.
بسیاری از محصولات ایرانی در سطح جهان خوشنام هستند اما به دلیل ضعف در بازاریابی و کم توانی در نفوذ به بازارهای صادراتی، تنها نام این محصولات به گوش مردم جهان رسیده است. اکسپو ۲۰۲۰ دبی موقعیت مناسبی است که این محصولات ارزنده به بازدیدکنندگانی که از سراسر جهان به دبی میآیند معرفی شوند. بیش از ۱۹۰ کشور جهان در اکسپو پاویون اختصاصی دارند و در کمترین حالت، بازدیدکنندگانی از همین تعداد کشور از اکسپو بازدید میکنند. فعالان بخش خصوصی و مدیران دولتی باید تمام تلاش خود را به خرج دهند تا از این فرصت تاریخی و استثنایی برای معرفی محصولات ایرانی به مردم سراسر جهان استفاده کنند. بازدیدکنندگان اکسپو همواره با اشتیاق و کنجکاوی فراوان وارد این رویداد میشوند و عطش فراوانی داند تا بیشترین اندوخته را با خود به کشورشان ببرند. در این چنین فضایی، ما باید بسیار هوشیار و هنرمند باشیم و متناسب با تم کلی اکسپو، پیامها و محصولات خود را به جهانیان عرضه کنیم.
کشورهای پیشروی جهان از سالها قبل برای حضور موثر و موفق در اکسپو برنامهریزی کردهاند. کشورها سعی میکنند در اکسپو رویکرد و برنامه خودشان را برای سالهای آینده به نمایش بگذارند و نشان دهند که برای مقابله با چالشهای بشتری در سالهای آینده چه راهکارهایی دارند. کشورهایی مانند آمریکا، هند، چین، عربستان و کشورهای اروپایی نگاهی بسیار جدی به اکسپو دارند. آنها به موضوعاتی مانند انرژیهای نو، انرژی خورشیدی، هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و آخرین تکنولوژیها توجه دارند و در پاویونهای خود به خوبی رویکردشان نسبت به آینده را به نمایش میگذارند. هر چند پاویون اکثر کشورها در اکسپو شبیه به موزه است اما زیر پوست این موزههای زیبا، تلاشهای هوشمندانهای برای توسعه تجارت خارجی در جریان است. چنین فضایی که سرشار از ایدههای نوآورانه و آینده نگرانه است، به مدیران کسب و کارها شناخت مناسبی نسبت به آینده میدهد. آنها میتوانند با حضور در اکسپو ۲۰۲۰ برای آینده کسب و کارشان ایدههایی جدید کسب کنند.
رقابت برای میزبانی اکسپو ۲۰۲۰
چند ماه پس از برگزاری اکسپو ۲۰۱۰ در شانگهای، رقابت برای میزبانی اکسپو ۲۰۲۰ آغاز شد. اولین شهری که وارد این رقابت شد ازمیر ترکیه بود. ترکها که قصد دارند مسیر توسعه و اروپایی شدن را بسیار سریع طی کنند، خیلی زود وارد گود رقابت شدند. دو شهر یکاترینبورگ از روسیه و سائوپائولو از برزیل نیز پس از چند هفته خود را نامزد کردند. آخرین شهری که در واپسین روزها نامزدی خود را اعلام کرد، دبی بود. ورود دیرهنگام شیخهای امارات به این رقابت، در نگاه نخست جدیت آنها را نشان نمیداد اما وقتی دفتر نمایشگاههای بین المللی در روز ۲۷ نوامبر ۲۰۱۳ نام دبی را به عنوان پیروز این رقابت و میزبان اکسپو ۲۰۲۰ اعلام کرد، همه چیز برای دبی و مردمانش جدیتر از همیشه شد. رای گیری بین ۱۶۸ کشور عضو دفتر نمایشگاههای بین المللی برگزار شد و پس از سه مرحله رای گیری پرچم اکسپو با ۱۱۶ رای موافق به حاکمان دبی سپرده شد و با یک سال تاخیر اکسپو دبی در سال ۲۰۲۱ در جریان است.
اکسپو، بازار ایدهها
اسپانیاییها وقتی طرح معمار ۵۶ ساله فرانسوی را رد کردند، هرگز فکر نمیکردند یک سال بعد همان طرح در پاریس ساخته و به نماد ماندگار این شهر تبدیل میشود. اسپانیاییها که در سال ۱۸۸۸ در شهر بارسلون میزبان اکسپو بودند نتوانستند با طرح نوگرایانه و معماگونه گوستاو ایفل ارتباط برقرار کنند و روی آن خط قرمز کشیدند. با این حال مهندس فرانسوی که مهارت زیادی در طراحی و ساخت سازههای فولادی داشت، طرح خود را یک سال بعد به مسئولان اکسپو پاریس ارائه کرد.
فرانسویها قصد داشتند به مناسبت یکصدمین سالگرد پیروزی انقلابشان، رویدادی با شکوه در پاریس برگزار کنند. به همین دلیل مقدمات برپایی اکسپو ۱۸۸۹ را فراهم کردند و از معماران دعوت کردند طرحهای خلاقانهی خود برای ورودیهای این نمایشگاه را ارائه دهند. ایفل به همراه سه همکار خود طرحهای اولیه و محاسبات دقیق یک برج فولادی ۳۰۰ متری را آماده و ارائه کرد.
برگزارکنندگان اکسپو پاریس هر چند همانند همکاران اسپانیایی خود عمل نکردند و از میان بیش از یکصد طرح، ایدهی فولادی ایفل را تایید کردند اما آنها نیز تصور نمیکردند این هیولای نوک تیز قرار است به نماد پاریس، فرانسه و یکی از میراث جاودان اکسپو تبدیل شود.
هرچند در همان زمان، برخی از روشنفکران و اهالی فرهنگ در فرانسه به مخالفت با ساخت این برج بلند فولادی در ساحل رود سن پرداختند اما استقبال مردم و بازدیدکنندگان اکسپو از برج گوستاو ایفل به حدی بود که پس از پایان نمایشگاه هیچ کس حاضر نبود برای باز کردن دو و نیم میلیون پیچ و مهره و میخ این سازه، چکش و آچار به دست بگیرد و این چنین شد که اکسپو یک نماد مدرن و خالقانه به پاریس هدیه کرد.
نمایشگاههای اکسپو که در سال ۱۸۵۱ فعالیت خود را از لندن آغاز کردند، همواره محل تولد ایدههای نوآورانه و مدرن بودهاند؛ ایدههایی که سعی دارند تصویری زیباتر و بهتر از دنیا خلق کنند.
تاریخچه اکسپو از ابتدا تا به امروز
۱ اواسط قرن نوزدهم، انگلیس با ثروت و قدرت ناشی از انقلاب صنعتی، به دنبال بهانهای بود تا دستاوردهایش را به سایر ملل نشان دهد و فخرفروشی کند. ملکه ویکتوریا، با تکیه بر روابط دیپلماتیک دربارش دهها کشور را برای حضور در نمایشگاهی که ۱۴۰ روز به طول انجامید دعوت کرد. ۱۸ هزار تاجر با بیش از صدهزار محصول در این نمایشگاه شرکت کردند. بریتانیا و سایر کشورهای حاضر در نمایشگاه دستاوردهای صنعتی خود مانند موتور بخار پرقدرت ۶۳۰ تنی، لوکوموتیو، کشتی بخار که در مقیاسهای آن دوران پرسرعت بود، موتور فشار بخار، جرثقیل، تکنیکهای جدید فولادسازی و مدلهای بزرگ تونل و پل را در معرض دید بیش از ۳/۶ میلیون بازدیدکنندهای قرار دادند که از این رویداد دیدن کردند.
اکسپو لندن در مقایسه با سایر نمایشگاههایی که پیش از آن در سطح جهان برگزار شده بود، یک ویژگی منحصر به فرد داشت؛ در این نمایشگاه دیگر از مبادله کالاهای ساده خبری نبود و آنچه رد و بدل میشد فناوریهای جدید و مفاهیم و ایدههای جدید بود. انگار که در این نمایشگاه دنیا خود را برای آینده آماده میکرد. مبادله فناوری و ایده از همان اکسپوی اولیه به ویژگی اکسپوها تبدیل شد و تا به امروز ادامه یافت. کشورهای غربی، از آن پس با رویکردی مشتاقانه خود را برای دورههای بعدی اکسپو آماده کردند تا هم پیشرفتهای صنعتیشان را به نمایش بگذارند و هم از فرصتهای تجاریت با سایر ملل مطلع شوند.
البته اکسپوی لندن فراتر از اینها بود؛ کشورها آثار هنری، صنایع دستی و میراث فرهنگی خود را نیز برای نمایش به لندن آورده بودند. سالنی که با چدن و شیشه در هاید پارک لندن ساخته شده بود، کاخ کریستال(کریستال پالاس) نام گرفت و به زادگاه یکی از مهمترین رویدادهای فرهنگی دنیای مدرن تبدیل شد؛ اکسپوهای جهانی.
۲ دومین دوره اکسپو ۱۸۵۵ در شهر پاریس برگزار شد. در این نمایشگاه برای اولین بار محصولات بتنی، آلومینیومی و لاستیکی به نمایش گذاشته شدند. هفت سال بعد دوباره لندن میزبان اکسپو شد و محصولات صنعتی جدیدی از جمله ماشین آلات نساجی، ماشینهای چاپ و قطارهای جدید خودنمایی کردند.
وین درسال ۱۸۷۳ میزبان اکسپوی بعدی بود؛ جایی که برای اولین بار یک نیروی جدید به جهان معرفی شد. در این نمایشگاه از موتور الکتریکی که برق تولید میکرد، رونمایی شد. قرن نوزدهم، (عصر اختراع) بود و اکسپوهای اولیه بهترین فرصت را در اختیار دولتها و مخترعان قرار میداد تا جدیدترین دستاوردهای تمدن صنعتی خود را در سطحی گسترده به جهان عرضه کنند.
۳ در نیمه اول قرن بیستم، بشر همچنان به این عقیده بود که میتوان با تکیه بر فناوری، مشکلات جوامع را برطرف کرد. هرچند همین نگاه بر اکسپوهای اوایل قرن بیستم حاکم بود اما تفاوتی ظریف نیز نسبت به دورههای قبل ایجاد شده بود؛ رایج شدن نگاهی فراتر از فناوری محض.
برگزارکنندگان اکسپو به دنبال افقهایی وسیع تر در آینده بودند و به شرایط انسانی و فرهنگی یبش از پیش توجه میکردند. این رویکرد، اصلیترین دلیلی بود که منجر به تداوم حیات اکسپو در دورهای بسیار سخت تاریخی نیمه اول قرن بیستم شد.
اکسپوی پاریس در سال ۱۹۰۰ با عنوان (نمای کلی یک قرن) به معرفی دستاوردهای فناورانه غرب در قرن ۱۹ پرداخت. موفقیتهای انقلاب صنعتی، به عنوان نیروی محرکه قرن نوزدهم، این نمایشگاه را به اوج شکوه همه اکسپوها تا آن زمان رساند. ۱/۴۸ میلیون نفر از اکسپوی پاریس دیدن کردند. با اینکه به نظر میرسید استقبال بینظیر از این اکسپو، رونق دورههای بعد را تضمین میکند اما بروز حوادث تلخ تاریخی، مانع از آن شد که در نیمه اول قرن نوزدهم، چنان شکوهی تکرار شود.
۴ اکسپوی ۱۹۱۵ با حضور بیش از ۳۱ کشور در سانفرانسیسکو برگزار شد و تعداد بازدیدکنندگان به مرز ۱۹ میلیون نفر رسید. این دوره از اکسپو یک موفقیت بزرگ برای چین بود چرا که بسیاری از آوردههای چین در عرصههای کشاورزی و باغبانی، صنعت، آموزش، ادبیات، هنر، غذا، صنایع معدنی و حمل و نقل مورد استقبال بازدیدکنندگان خارجی قرار گرفت. در این نمایشگاه روز ۲۳ سپتامبر به عنوان روز چین نامگذاری شد.
۵ اکسپو هرچند تحت تاثیر (رکود بزرگ) و دو جنگ جهانی با افت مواجه شد اما هرگز متوقف نشد و به توسعه مداوم خود ادامه داد. در سال ۱۹۲۶ اکسپو باز هم در آمریکا و اینبار در فیلادلفیا برگزار شد. در این دوره، علاوه بر چین، کشور ژاپن نیز بسیار خوش درخشید و چشمها را خیره کرد. ابریشم خام، صنایع دستی که با گلدوزیهای دستساز آراسته شده بودند، زمرد، پارچه ساتن، فنآوریهای چاپ، لوازم آرایشی، محصولات چرمی، لوازم الکتریکی و محصولات فولادی و مسی نوآوریهای چینیها بودند.
۶ در سال ۱۹۳۳، ایالات متحده اکسپو را به مناسبت صدمین سالگرد تاسیس شیکاگو در این شهر برگزار کرد. این نمایشگاه در زمانی برگزار شد که اقتصاد آمریکا تلاش خود را برای رهایی از (رکود بزرگ) آغاز کرده بود. ۴۷ کشور در این اکسپو شرکت کردند و ۳/۳۸ میلیون نفر از سالنها و غرفهها دیدن کردند. در این نمایشگاه دو پدیده جدید شکل گرفت که از آن پس در اکسپو به یک رسم رایج تبدیل شد؛ اول اینکه آمریکایی تالش داشتند، یک قرن پیشرفت شیکاگو را در اکسپو نمایش دهند. همین نگاه موضوعی سبب شد تا از آن پس، هر دورە یک موضوع ویژه داشته باشد. پدیده دوم، اختصاص فضای نمایشگاهی ویژه به بزرگی شرکتهای بزرگ مانند جنرال موتورز، فورد و کلایسلر بود. این امر مورد استقبال کارآفرینان و بازدیدکنندگان قرار گرفت و سرآغازی شد برای حضور پررنگ تر فعالان بخش خصوصی در اکسپوهای بعدی.
۷ بروکسل در سال ۱۹۵۸ میزان اولین اکسپوی پس از جنگ جهانی دوم بود. این نمایشگاه باید در میان آوارهای جنگ، به مردم کمک میکرد تا هم سرزمینشان را و هم اعتماد و روحیهشان را بازسازی کنند. نماد این اکسپو، یک تندیس غول پیکر از ساختار اتمی بود که با هدف ترویج استفاده ایمن و صلح آمیز از انرژی اتمی بنا شده بود. این نمایشگاه با موضوع تمدن علمی و انسان گرایی برگزار شد. اکسپو ۵۸ یازدهمین نمایشگاه جهانی بود که به میزبانی بلژیک برگزار شد و از طرفی پنجمین اکسپو به میزبانی شهر بروکسل. بروکسل پیش از آن، در سالهای ۱۸۸۸، ۱۸۹۷، ۱۹۱۰ و ۱۹۳۵ نیز میزبان نمایشگاه جهانی اکسپو بود. ۴۱.۵ میلیون نفر به بلژیک آمدند و از اکسپو ۱۹۵۸ در شهر بروکسل بازدید کردند.
۸ اکسپوی بروکسل با شعار تلاش برای صلح دو سال بعد از بروکسل برگزار شد. در این نمایشگاه، کشورها علاوه بر نمایش فناوریهای جدید، ابراز امیدواری و تلاش میکردند تا صلح در همه دنیا حاکم شود. اکسپوی سانفرانسیسکو در سال ۱۹۳۹ آخرین نمایشگاه جهانی پیش از شلیک توپهای جنگ جهانی دوم بود. موضوع این دوره از اکسپو برخالف آیندهای که در پیش بود، بسیار خوشبینانه و مثبت مینمود؛ دنیای جدید فردا.
محصولات نایلونی و پلاستیکی، دستگاههای ضبط صدا و تلویزیون از جمله فناوریهایی بود که در سانفرانسیسکو رونمایی شدند.