ترخیص کالا از گمرک به کلیه رویه‌هایی گفته می‌شود که طبق آن یک محصول مجاز به صادرات یا ورود به یک کشور است. محل اصلی ترخیص کالا گمرک است، جایی که کالا پس از ورود به آن و طی مراحل خاصی اجازه ورود به کشور یا خروج از کشور را دریافت میکند. شایان ذکر است که در این صورت کالا از حالت قاچاق خارج شده و جنبه قانونی پیدا میکند.
ترخیص کار کیست؟
گاهی اوقات صادرکننده یا واردکننده خود اقدام به انجام این کار میکند. اما در بسیاری اوقات یک نفر به نمایندگی از آنها قبول مسئولیت کرده و در مقابل، دستمزد خود را دریافت میکند. به چنین فردی اصطلاحا ترخیص‌کار می‌گویند.
بازرگانی نوید می‌تواند با در اختیار داشتن ترخیص کارهای با سابقه و مجرب، در حوزه‌‌ها و طیف‌های مختلف کالا را در سریع‌ترین زمان ممکن ترخیص نماید.
اهمیت ترخیص کالا
هنگامی که فرآیند ترخیص کالا انجام می‌شود، یکی از مهمترین موارد تعیین ارزش کالای ترخیص شده است. ارزش کالا یکی از اطلاعاتی است که ترخیص کار گمرک و یک تاجر باتجربه باید به آن توجه کند. در تمام گمرکات، در مرزهای کشور، ارزش کالاها با قیمت‌های مختلف تعیین می‌شود (که می‌توان ارزش آنها را در سیستم TSC جستجو کرد).
ترخیص کالا در ایران
ترخیص کالا در ایران به معنای تهیه و ارائه اسناد از جمله مجوزهای لازم برای ترخیص کالا به عنوان مجوزهایی مانند مجوز استاندارد، مجوز بهداشت، مجوز وزارت ارشاد و کانون پرورش فکری کودکان، مجوز سازمان انرژی اتمی، مجوزی از وزارت ارتباطات ومخابرات، مجوز مبارزه با مواد مخدر، مجوز قرنطینه مرزی و مجوز قرنطینه نباتی و البته مجوز وزارت راه که به کلیه کالاهایی که با ناوگان غیر ایرانی به حمل و نقل بین المللی خود پرداخته باشند (شامل 10% کرایه حمل کالا) تعلق می‌گیرد را شامل می‌شود.
ترخیص کالا همچنین شامل ارسال کالا به مقصد نهایی در کشور است. بسیاری از ترخیص کارها در زمینه‌های خاصی مانند صنایع فلزی، صنایع شیمیایی و ماشین آلات و مواد اولیه تخصص دارند.
شرایط لازم جهت ترخیص کالا از گمرک
برای ترخیص کالا از گمرک باید مجوزهای لازم، کارت اجازه کار و کارت بازرگانی صادر شده توسط سازمان گمرک ایران گرفته شود. بازرگانی نوید از صفر تا صد ترخیص کالا همراه شماست.
فرآیند ترخیص کالا از گمرک
با ورود کالا به گمرک، مراحل ترخیص کالا آغاز می‌شود. اولین قدم برای ترخیص کالا از گمرک، پر کردن برگه اظهارنامه واردات کالا و درج اطلاعات مربوطه در سیستم گمرکی کشور است و اکنون با مجهز بودن بیشتر گمرکات کشور به سیستم Electronic Packing List، مرحله اول این کار از طریق این سیستم گمرکی بصورت آنلاین انجام می‌شود، بنابراین نیازی به انجام امور اظهار حضوری کالا نیست.
طبق دستورالعمل‌های موجود در سایت رسمی اداره گمرک جمهوری اسلامی ایران برای ترخیص کالاهای وارداتی و خروج کالاهای صادراتی، اظهارنامه گمرکی باید به گمرک ارائه شود و اظهار کننده باید کلیه اطلاعات مربوطه را وارد کند.
صاحب کالا می‌تواند اظهارنامه گمرکی را شخصاً یا از طریق نماینده قانونی خود تنظیم کند. لازم به ذکر است که برخی از اسناد ذکر شده در بالا، مانند مجوزهای شماره 14 و 15، پس از اظهار و در زمان ترخیص توسط سازمان مربوطه بدست می‌آیند اما در هر صورت اظهار كننده كنترل نهایی بر اسناد را دارد و فرم پیش نویس اظهارنامه را با استفاده از آنها پر میکند.
مبلغی که باید توسط صاحب کالا به عنوان هزینه ورودی پرداخت شود، یکی از مهمترین و اساسی ترین داده‌های اظهارنامه است که در مرحله تکمیل اظهارنامه محاسبه می‌شود. همچنین باید بدانید که پر کردن فرم اظهارنامه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و اگر در پر کردن آن خطایی رخ دهد، منجر به خسارات جدی مالی و غیر مالی خواهد شد.
بعد از تکمیل اظهارنامه نوبت به احراز هویت و دریافت کوتاژ می‌رسد.. می توان گفت کوتاژ به معنای ثبت اظهارنامه برای واردات یا صادرات کالا در گمرک است و برای هر اظهارنامه ثبت شده یک عدد اختصاص داده می‌شود که به آن شماره کوتاژ می‌گویند. پس از دریافت شماره کوتاژ، اظهارنامه پلمپ می‌شود.
پس از مشخص شدن مبلغ پرداختی توسط گمرک، صاحب کالا هزینه را به صورت نقدی به حساب گمرک پرداخت میکند و پس از آن رسید پرداخت را می‌گیرد و مجوز سبز گمرکی برای وی صادر می‌شود. پروانه سبز سندی است که در گمرک صادر می‌شود، به این معنی که عملیات ارزیابی به پایان رسیده و صاحب کالا با گمرک تسویه کرده و می‌تواند آماده خروج کالای خود از گمرک شود.
بیجک انبار پس از بررسی پروانه سبز گمرک و همچنین مهر و موم درب خروجی، صادر می‌شود و نشان می‌دهد کالاهای مربوطه به صاحب کالا تحویل داده شده است و می‌تواند برای بارگیری کالای ورودی با وسیله نقلیه گمرکی وارد شود. در این مرحله، محموله مورد بازبینی مجدد قرار می‌گیرد و سپس کالاها می‌توانند خارج شوند.
جایگاه و اهمیت ترخیص کالا در فرآیندهای واردات و صادرات چگونه است؟
ترخیص کالاها به قدری مهم و تخصصی است که ناآگاهی از قوانین دائم التغییر گمرک و مقررات اجرایی آن می‌تواند صدمات جبران ناپذیری به تاجر یا خود ترخیص کار وارد کند. آموزش ترخیص کالا و مراحل ترخیص کالا یک آموزش کلی است و نیاز به تجربه، تخصص و گذاشتن وقت برای یادگیری دارد.
روند ترخیص کالا از گمرک نسبتاً پیچیده است و بدون اطلاعات لازم انجام نمی‌شود. از طرف دیگر می‌توان گفت که آموزش ترخیص کالا از گمرک طولانی‌ترین و حساس‌ترین فرآیند اداری در کشور است و نیاز به شناخت دقیق قوانین گمرکی دارد. قوانینی که کاملاً مطابق با اوضاع سیاسی کشور است و با تغییر اوضاع، وضع تحریم‌ها و… ناگزیر دائماً تغییر میکند. به همین خاطر متخصصان بازرگانی نوید به کمک شما آمده‌اند.
بنابراین برای ترخیص کالا از گمرک بهتر است قبل از هر اقدامی از یک شرکت معتبر که در مراحل چگونگی ترخیص از گمرک تخصص دارد مشورت کنید و با کمک کارشناسان متخصص این حوزه وارد عمل شوید! زیرا با توجه به زمان بر بودن مراحل ترخیص کالا ممکن است مجبور شوید بارها به گمرک مراجعه کنید. برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانید با کارشناسان بازرگانی نوید در ارتباط باشید.
